Insonlar turlicha, shunga yarasha ularning fe’l-atvorida ham turlicha farq bo‘ladi. Har kim har xil narsadan energiya olishi va zavqlanishi mumkin. Masalan, ko‘pchilik yangi odamlar bilan tanishganda, do‘stlashganda kayfiyati ko‘tarilib, xursand bo‘lsa, yana kimlardir yangi kitobni o‘qib tugatganda, yangi bilimlar olganda energiyaga to‘ladi. Xo‘sh, unda yoshlar ya’ni talabalar kuch va energiyani qayerdan oladi? degan savolga hozir birgalikda javob izlaymiz. Ayrim talabalar sayohat qilish orqali kuchga to‘lsa, kimlardir kuchni nimadandir qo‘rquvni yengganda oladi, yana kimlar biror – bir yangi narsaga urunib ko‘rganda yoki muvaffaqiyatga erishganda oladi. Yoshlikdan nimagadir qiziqishlar, yoqimli mashg‘ulotlar bilan shug‘ullanish ham insonga boshqacha zavq bag‘ishlaydi. Har doim kuch va energiyaga boy holatda bo‘lish uchun ayrim tavsiyalarimiz bilan tanishing:
“250 ta qadam” qo‘shimcha yurish mashqini bajaring
Harakat qon aylanishini yaxshilaydi, shuning uchun tana hayotiy funksiyalarni saqlab qolish maqsadida kamroq energiya sarflashi mumkin. “Kuniga 250 ta qoʻshimcha qadam yurish orqali siz oʻzingizni, mushaklaringizni va tanangizning energiya tizimini doimiy harakatga oʻrgatasiz va chidamliroq boʻlasiz”, – deydi sport fiziologi Menaxem Brodi. Sizning kardiorespirator chidamliligingiz (charchoqsiz chidashingiz mumkin bo’lgan jismoniy faollik miqdori) ortishi bilan kundalik mashg’ulotlaringiz oson va tez bo’ladi. Telefon qo’ng’iroqlariga javob berayotgan paytingizda xonani aylanib chiqing, ko’proq bino atrofida yuring, lift o’rniga zinapoyadan foydalaning.
Ratsioningizga energiyaga boy ovqatlar qo’shing
“Murakkab uglevodlar (to‘liq don, sabzavot, dukkaklilar va urug‘lar kuchga boy) organizm va miya uchun asosiy energiya manbayi bo‘lgan glyukozani o‘z ichiga oladi. Ular tarkibida tola borligi sababli ular uzoq vaqt hazm bo’ladi va uzoq vaqt energiya beradi, deydi Floridalik ovqatlanish mutaxassisi Liza Kuper. Yana bir sifati – ular uyquni yaxshilaydi, bu esa o’z navbatida xushyorlik va energiyani oshiradi.
Yetarlicha suyuqlik ichayotganingizga ishonch hosil qiling
«Suvsizlansangiz, qon bosimingiz pasayadi, yurak urishi tezlashadi va miya qon aylanishi sekinlashadi – bularning barchasi charchoq hissi paydo bo’lishiga olib keladi», deydi Sonpal. Tanangiz hayot faoliyatini osonlashtirishi uchun doimo suv ichishga harakat qiling.
Bir kunda sodir bo‘lgan uchta quvonchli voqeani yozing
Siz doimo muammolar haqida qayg’ursangiz va kelajakda yuzaga kelishi mumkin bo’lgan tashvishlar haqida o‘ylasangiz, bu tanangizga ko’proq stress gormonlarini chiqarish uchun signal beradi. U buning uchun mo’ljallanmaganligi sababli, charchoq paydo bo’ladi.Kechqurun o’zingizga yaxshilik haqida o’ylashni eslating, kun davomida sodir bo’lgan uchta yoqimli narsani yozing yoki sizga yoqgan narsalarni sanab o’ting. Jismoniy mashqlar miyani shunday sozlashga yordam beradiki, u hayotdagi ijobiy daqiqalarga ham, salbiy holatlarga ham ko’proq e’tibor beradi, stress gormonlarini ishlab chiqarishni kamaytiradi va kuchni tejaydi.
Aniq maqsad bilan harakat qiling
Nimaga erishmoqchi ekanligingizni bilganingizda, siz o’zingiz xohlagan narsaga e’tibor qaratasiz, yo’lingizda qanday to’siqlar paydo bo’lishi mumkinligini tushunasiz va ular bilan kurashish strategiyasini ishlab chiqasiz. Sizning hozirgi holatingiz sizning idealingiz bilan nomuvofiqligini eslatadigan istaklar real erishish mumkin bo’lgan maqsadlarga aylanadi. Aniq maqsad energiyani to’g’ri yo’nalishga yo’naltiradi, bu sizga katta rasmni ko’rishga yordam beradi va sizni hayotning salbiy tomonidan, cheksiz vazifalardan va ko’p vaqt talab qiladigan so’rovlardan halos qiladi. Bu hayotdagi tuman tozalanayotganga o’xshaydi. Sizning qadriyatlaringiz va hayotingizning ma’nosi bilan bog’liq bo’lgan maqsad stressni yengishga yordam beradi, motivatsiya beradi va sizni harakatga undaydi.
Kechirimli bo‘lishni o‘rganing
Kechirimlilik ham energiya beradi. Sizning ichki monologingizda «Men u buni qilganiga ishonmayman» yoki «Men u bilan boshqa hech qachon gaplashmayman» kabi iboralar bor bo‘lishi mumkin. Xafagarchilik og’ir yuk, ammo odamlar kechirishni istamaydilar. Odamlar birovni kechirishda qiynalishining sabablaridan biri, ular bu odamni kechirishga noloyiq yoki kechirimlilik ularning xatti-harakatlarini oqlashiga ishonishlaridir. Ammo bu siz suiiste’molchiga yana ishonishingiz kerak degani emas (agar bu noo’rin bo’lsa). Siz o’zingiz uchun kechirasiz, chunki kechirim o’zingizga bo’lgan munosabatingizni o’zgartiradi. Boshqa odam sizni kechirganingizni bilishi shart emas.
Ruhiy darajangizni to’g’ri rejalashtiring
Talabalarga ham ruhiy energiya kerak. Uning manbalari:
Fikrlar – eng kuchli energiya manbai. Agar salbiy fikrlar ko’proq bo’lsa, unda energiya bizdan olinadi agar ijobiy fikrlar ko’proq bo’lsa, u qo’shiladi;
Hissiyotlar – xuddi fikrlar kabi, sizning energiya salohiyatingiz sizni oshirishi yoki yo’q qilishi mumkin. Bu yerda muhim bir nuqta bor. O’zingizni ijobiy fikrlashga majburlamang va salbiy his-tuyg’ularingizni yashirmang. Eng oson narsa – ularni tashlab yuborish va yaxshiroq narsaga joy ajratish.
Optimist bo‘ling
Miya g’alaba qozonish uchun haqiqiy imkoniyatni ko’rmaguncha tananing resurslarini isrof qilishga majburlashni yoqtirmaydi. Muvaffaqiyatga ishonch bo’lmasa, jismoniy kuchga erishib bo’lmaydi, chunki inson tanasi uchun barcha resurslarni isrof qilish va muvaffaqiyatsizlikdan ko’ra yomonroq vaziyat yo’q. Ishonch paydo bo’lganda, energiya oqimi oqib o’tadigan eshik ochiladi. Optimistlar ko’proq energiyaga ega. Pessimistlarda ko’proq stress bor. Hamma narsa obyektiv holatlarga emas, balki ularga bo’lgan nuqtai nazarga bog’liq.
Ushbu tavsiyalar talaba yoshlar uchun foydali va kunlik energiyaga yaxshiroq ega bo‘lishni ta’minlaydi. Siz ham iloji bo‘lsa ushbu tavsiyalarga doimo amal qilishga harakat qiling. Sog‘lom va tetik hayot tarzida yashashga odatlaning. Hayotingizni va o‘tayotgan vaqtingizni to‘g‘ri rejalashtirishni o‘rganing. Yaqin atrofingizdagi insonlar bilan samimiy va do‘stona munosabatda bo‘ling. Shunda kayfiyatingiz va energiyangiz har doimgidan yuqoriroq va ko‘proq bo‘ladi.