Qishki ta’tilni o‘quvchilar singari talabalar ham intiqlik bilan kutishadi. Oltin davrning kumush pallasi har bir talaba uchun o‘z ahamiyatiga ega. Bu yil ham O‘zbekistonda talabalar uchun qishki ta’til muddati belgilandi.
Ta’til muddatlarini OTMlar o‘z o‘quv rejasiga ko‘ra, mustaqil o‘zlari belgilaydi, har yilgidek Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi tavsiyaviy muddatlarni belgilab beradi. Qishki ta’til e’lon qilingan kundan boshlab, faqat 14 kun dam olinadi, ta’til e’lon qilingan vaqtdan 14 kun o‘tib yana darsga qaytiladi.
Sessiya va mashg‘ulotlar tugadi, imtihonlar topshirildi, kayfiyat a’lo. Faqatgina, ta’tilni qanday o‘tkazishni rejalashtirib olish kerak.
Demak, qishki ta’til talabalar uchun dam olish, sayohat qilish, o‘qish, ish va ijtimoiy hayotni uyg‘unlashtirish imkoniyatidir. Ular qanday o‘tkazishini o‘zlari tanlaydi. Bu borada esa quyidagi omillarni e’tiborga olish kerak:
Uyda dam olish: Ko‘p talabalar ta’tilni uyda oila a’zolari bilan o‘tkazishadi, dam olishadi, kitob o‘qishadi, filmlar tomosha qilishadi, o‘yinlar o‘ynashadi.
Sayohat qilish: Ba’zi talabalar qishki ta’tilni sayohat qilishga sarflashadi. Bu qimmatroq variant bo‘lishi mumkin, ammo yangi joylarni ko‘rish, boshqa madaniyatlar bilan tanishish va yangi tajribalar orttirish imkonini beradi. Bu chet elga sayohatlar, tog‘larda chang‘i yoki snoubordda uchish, yoki shunchaki yaqin atrofdagi shaharlarga sayohatlar bo‘lishi mumkin.
Qishki sport turlari bilan shug‘ullanish: Chang‘i, snoubord, konkida uchish kabi qishki sport turlari bilan shug‘ullanish.
O‘qish: Ba’zi talabalar ta’tilni o‘qishga bag‘ishlashadi, imtihonlarga tayyorlanadilar yoki keyingi semestrga tayyorgarlik ko‘rishadi.
Ish: Ba’zi talabalar qishki ta’tilni pul topish uchun ishlaydilar, bu ularning o‘qish xarajatlarini qoplashga yordam beradi.
O‘zbekistonlik talabalar qishki ta’tilni qanday o‘tkazishmoqchi?
Asadbek Xolmurod o‘g‘li Samarqand Davlat Tibbiyot universiteti talabasi:
“Qishki ta’tilni oila davrasida o‘tkazmoqchiman, yangi yil bayrami ham aynan shu ta’tilga to‘g‘ri kelgani uchun intiqlik bilan kutaman. Qolaversa shaxsiy rivojlanishim uchun sport bilan shug‘ullanish va 4 ta asarni o‘qishni reja qilib qo‘ydim. Orada uy ishlaringga ham yordam beraman.”
Muxlisa Ibragimova, O‘zbekiston jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti talabasi:
“Ba’zi talabalar qishki ta’tilda pul topish uchun ishlaydilar, bu ularning o‘qish xarajatlarini qoplashga yordam beradi. Men ham shunday qilmoqchiman. Bundan tashqari, bo‘sh qolgan vaqtimda, eng so‘nggi xorij filmlarini ko‘rishga bag‘ishlamoqchiman, bu orqali imtihonlarga tayyorlanaman. Odatdagidan ko‘proq uxlash ham rejamda yo‘q emas.”
Qishki ta’tilni dunyo talabalari qanday o‘tkazishadi?
Talabalarning mamlakatidagi madaniyat, iqlim sharoiti, ta’lim tizimi va shaxsiy imkoniyatlariga bog‘liq holda juda xilma-xildir.
G‘arbiy mamlakatlarda xususan, Shimoliy Amerikada va Yevropada qishki ta’til sayohat qilish uchun qulay vaqt bo‘lganligi uchun talabalar oila a’zolari bilan yoki do‘stlari bilan birga issiq mamlakatlarga sayohat qilishadi, chang‘i kurortlariga borishadi yoki shaharlarni kezishadi. Qolaversa, qor ko‘p bo‘lgan hududlarda chang‘i, snoubord va konkida uchish ham keng tarqalgan. Rojdestvo va Yangi yil bayramlarini oila doirasida nishonlash odatiy hol. Ba’zi talabalar imtihonlarga tayyorgarlik ko‘rishadi yoki keyingi semestrga tayyorlanishadi.
Osiyo mamlakatlarida asosan talabalar oila bilan vaqt o‘tkazishadi. Qolaversa, madaniy tadbirlarda, mahalliy festival va bayramlarga borishadi.
Kamchilik talabalar sayohatni ya’ni yaqin atrofdagi mamlakatlarga yoki mintaqalarga sayohatlarga borishni ma’qul ko‘rishadi.
Janubiy Amerika mamlakatlarida esa, talabalar bu paytda o‘qish va imtihonlarga tayyorgarlik ko‘rish bilan o‘tkazishadi. Talabalarning kamchilik qismi issiq ob-havo kurortlariga sayohatga borishadi. Yana ayrim talabalar esa, oila a’zolari bilan vaqt o‘tkazish va uy ishlarida yordamlashishni ma’qul ko‘rishadi.
Umuman olganda, qishki ta’tilni dunyo talabalari turlicha o‘tkazishadi. Bunda geografik joylashuv, madaniy an’analar va shaxsiy imkoniyatlar hisobga olinadi. Asosiy maqsad dam olish, yangi tajribalar orttirish va keyingi semestrga tayyorgarlik ko‘rishdir.
Qishki ta’til talabalar uchun qanchalik kerak?
Mutaxassislar qishki ta’til talaba-yoshlar uchun juda muhimligini ta’kidlashadi.
Dam olish va stressni kamaytirish: Uzluksiz o‘qish va imtihonlarga tayyorgarlik talabalarga katta stress va charchoq keltiradi. Qishki ta’til ularga dam olish, quvvat to‘plash va stress darajasini pasaytirish imkoniyatini beradi.
Jismoniy va ruhiy sog‘liqni saqlash: Doimiy o‘qish jismoniy va ruhiy salomatlikka salbiy ta’sir qilishi mumkin. Ta’til talabalarga sog‘lom turmush tarzini saqlash, sport bilan shug‘ullanish, yetarlicha uxlash va to‘g‘ri ovqatlanish imkonini beradi.
Oila bilan vaqt o’tkazish: Ko’p talabalar oiladan uzoqda o’qiydilar. Qishki ta’til ularga oila a’zolari bilan vaqt o’tkazish, yaqinlar bilan munosabatlarni mustahkamlash imkonini beradi.
Bilimlarni mustahkamlash: Ta’til davrida talabalar o’zlashtirgan bilimlarini mustahkamlash, yangi mavzularni o’rganish va o’qishga tayyorgarlik ko’rish uchun vaqt topadilar.
Ta’lim muassasalarini ta’mirlash va tayyorlash: Ba’zi ta’lim muassasalari qishki ta’til davrida ta’mirlash va keyingi semestrga tayyorlash ishlarini olib borishadi.
Mavsumiy omillar: Ayniqsa sovuq iqlimli mamlakatlarda, qish oylarida ob-havo sharoiti talabalarga o’qishga borishni qiyinlashtirishi mumkin. Ta’til bu muammoni hal qilishga yordam beradi.
Umuman olganda, qishki ta’til talabalarning jismoniy va ruhiy salomatligini saqlash, bilimlarini mustahkamlash va oila bilan vaqt o’tkazish uchun muhim ahamiyatga ega. Siz qishki ta’tilni qanday o‘tkazmoqchisiz ?