Sizningcha, yuqori natijalar ortida nima yashiringan?
So‘nggi 4 yil ichida IELTS sertifikati olgan yoshlar soni 5 barobarga oshdi. 2020-yilda 10 ming 152 nafar yosh 5,5 va undan yuqori ball olgan bo‘lsa, 2024-yilda bu ko‘rsatkich 52 mingdan oshdi. C1 darajasida 7-8 ball olganlar soni 1,807 dan 13,424 ga, C2 darajasidagi 8,5-9 ballni olganlar soni esa 14 dan 332 ga ko‘paydi.
IELTSga talabning ortishi kuzatilmoqda
Xorijda IELTS imtihoniga qiziqish va muvaffaqiyat darajasi ham doimiy ravishda o‘sib borayotgan tendensiyani ko‘rsatmoqda. Ayniqsa, ingliz tilini o‘rganish va xalqaro ta’lim tizimlarida o‘qish uchun IELTS sertifikati talab qilinadigan mamlakatlarda bu ko‘rsatkichlar juda yuqori. Dunyo bo‘yicha IELTS imtihonidan eng yuqori ballar asosan ingliz tilini ona tili sifatida gapiradigan mamlakatlarda qayd etilmoqda. Bu davlatlar:
1. Buyuk Britaniya
2. AQSH
3. Avstraliya
4. Kanada
5. Yangi Zelandiya
Amerika Qo‘shma Shtatlaridagi IELTS ballari:
IELTS testiga talab AQShda IELTS imtihoni, ayniqsa, xalqaro talabalar uchun o‘qish, ishlash va immigratsiya imkoniyatlarini ochadi. AQShda ko‘plab universitetlar va oliy ta’lim muassasalari IELTS sertifikatini qabul qiladi.
Bu yerda IELTS ballari o‘rtacha 6.5-7.0 atrofida bo‘ladi. Biroq, eng yuqori darajadagi universitetlar (masalan, Ivy League maktablari) talabalardan 7.5 va undan yuqori ball talab qiladi.
Yuqori ball olish: AQShda IELTS imtihonidan C1 (7-8 ball) yoki C2 (8.5-9 ball) darajalarini olish nisbatan kam uchraydi, chunki bu darajalar yuqori akademik va til mahoratini talab qiladi. Shunday bo‘lsa-da, ingliz tilida o‘qish va ishlashni xohlagan talabalar o‘rtasida bu ballar ommalashmoqda. AQShda ingliz tili qanchalik mukammal bo‘lsa, o‘qish va ish imkoniyatlari shunchalik kengayadi.
Immigratsiya va ish: IELTS ballari AQShda ishga joylashishda va immigratsiya jarayonlarida ham muhim o‘rin tutadi. Professional vizalar yoki yashash ruxsatnomalari uchun yuqori ball talab qilinishi mumkin.
Yevropada IELTS ballari:
Yevropada IELTS ballari odatda 6.0-7.5 bo‘ladi. Ko‘plab universitetlar C1 darajasini (7-8 ball) talab qiladi, C2 darajasi (8.5-9 ball) esa yuqori ilmiy va akademik sohalarda talab etiladi. Ba’zi mamlakatlarda, masalan, Britaniya, Germaniya va Irlandiya, IELTS ballari immigratsiya va ishga joylashish uchun zarur. 7.0-8.0 ball yuqori malakali ishchi kuchi uchun talab qilinadi.
Eng yuqori natijalar qaysi davlatlarda qayd etildi?
Niderlandiya, Germaniya, Shvetsiya, Norvegiya, va Singapur kabi mamlakatlar IELTS imtihonida yuqori natijalar ko‘rsatayotgan mamlakatlar orasida yetakchidir. Bu mamlakatlarda ingliz tiliga bo‘lgan qiziqish va ma’lumot olish imkoniyatlari yuqori, bu esa yoshlarning IELTSda yaxshi natijalarga erishishiga sabab bo‘lmoqda. Umuman olganda, bu mamlakatlar IELTSda yuqori natijalarga erishishda ilg‘or.
O‘zbekistonda so‘nggi 4 yil ichida IELTS sertifikati olgan yoshlar soni 5 barobarga oshdi
O‘zbekistonda IELTS imtihonidan olingan ballarning yuqori bo‘lishi bir qancha omillar bilan bog‘liq. Bu o‘zgarish va o‘sishning ortida turli ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy faktorlar yotadi. Quyidagi asosiy omillarni ko‘rib chiqish mumkin:
Ta’limga bo‘lgan katta qiziqish:
O‘zbekistonda so‘nggi yillarda ta’limga bo‘lgan qiziqish va ehtiyoj ortdi. Yoshlarning xalqaro ta’lim olishga intilishi, ingliz tilini o‘rganish va o‘z bilimini dunyo bo‘ylab tanitish istagi kuchaydi. O‘qish va ishlash imkoniyatlarini kengaytirish uchun IELTS kabi xalqaro imtihonlarga kirish talabining oshishi tabiiy hol.
Ingliz tiliga bo‘lgan ehtiyojning ortishi:
Ingliz tili global kommunikatsiya tiliga aylandi, va O‘zbekiston yoshlarining ko‘pchiligi o‘z malakasini oshirish va dunyo bo‘ylab raqobatbardosh bo‘lish uchun ingliz tilini o‘rganishga kirishmoqda. Ayniqsa, ilmiy va professional sohalarda ingliz tili muhim o‘rin tutadi, shu sababli IELTSni olish yoshlar uchun muhim maqsadga aylangan.
Xalqaro ta’lim imkoniyatlari:
Ko‘plab yoshlar O‘zbekiston tashqarisida, jumladan, AQSh, Kanada, Buyuk Britaniya va boshqa Yevropa davlatlarida ta’lim olishni xohlaydi. Bunday ta’lim dasturlariga kirish uchun IELTS sertifikati talab qilinadi. O‘zbekistonlik yoshlarning o‘z bilimini dunyoga tanitish va xalqaro ta’lim tizimida o‘qish istagi ularning IELTSga bo‘lgan qiziqishini oshirdi.
IELTSning imkoniyatlarni kengaytirishi:
IELTSni olish, nafaqat ta’lim olish imkoniyatlarini, balki global ish bozorida muvaffaqiyatga erishish imkoniyatini ham ochadi. O‘zbekistonlik yoshlar uchun ingliz tilidagi bilimlar nafaqat ta’limga, balki yuqori malakali ishlar va immigratsiya imkoniyatlariga olib kelishi mumkin. Bu omil IELTSni topshirish uchun rag‘batlantiradi.
Yoshlarga ta’lim olish uchun yaratilgan sharoitlar:
O‘zbekistonda ta’lim sohasidagi islohotlar va yoshlarning xalqaro miqyosda bilim olishiga ko‘rsatilayotgan e’tibor yuqori. Hukumatining ta’lim sohasini rivojlantirishga qaratilgan tashabbuslari, shuningdek, xalqaro imtihonlarga, jumladan IELTSga bo‘lgan qiziqishni oshirdi. Bu imtihonlardan yuqori natijalar olish uchun barcha imkoniyatlar yaratildi, shu jumladan IELTS testlarini topshirish uchun ko‘plab markazlar ochildi.
Infratuzilmaning rivojlanishi:
IELTS imtihonini topshirish uchun kerakli infratuzilma va resurslar, jumladan, maxsus tayyorlov kurslari va o‘quv markazlari mavjud. Bu yoshlarni IELTSga tayyorlashni osonlashtiradi va ularning muvaffaqiyatli natijalar ko‘rsatishiga yordam beradi. Ingliz tilini o‘rganishga qiziqqan yoshlar uchun bu markazlar keng imkoniyatlarni taqdim etadi.
Yoshlarning muvaffaqiyatga erishish istagi:
O‘zbekiston yoshlarining ko‘plab sohalarda muvaffaqiyatga erishish istagi ularni IELTS kabi xalqaro imtihonlarda yuqori ball olishga undaydi. Yoshlar o‘zining global miqyosda raqobatbardoshligini namoyish etish va yangi imkoniyatlarni ochish uchun IELTSni muvaffaqiyatli topshirishga harakat qilmoqda.
Texnologiyaning roli:
Internet va onlayn ta’lim resurslarining rivojlanishi IELTS imtihoniga tayyorlanishni yanada osonlashtirdi. Onlayn kurslar, testlar va o‘quv materiallari orqali yoshlar ingliz tilini o‘rganishda o‘z vaqtini va kuchini samarali sarflay olmoqda. Bu o‘z navbatida, ularning IELTS imtihonida yuqori ball olishga imkon yaratadi.
Bu o‘sish va yuqori ball olish tendensiyasi O‘zbekiston yoshlarining ingliz tiliga bo‘lgan qiziqishi va xalqaro ta’limga intilishining yorqin ko‘rsatkichidir. IELTSning yuqori ballari (C1 va C2 darajalari) o‘zbek yoshlarining global ta’lim tizimiga muvaffaqiyatli integratsiyalashuviga yordam berish uchun zarur.
Global miqyosda, ayniqsa AQSh, Buyuk Britaniya va Avstraliyada IELTSda yuqori ball olish (7.5-8.0 va undan yuqori) raqobatbardosh bo‘lib, C2 darajasi (8.5-9 ball) juda kam uchraydi. Shunday qilib, O‘zbekistonda IELTS ballarining o‘sishi yoshlarning ta’limga bo‘lgan intilishining oshganini, ammo global miqyosda yuqori ball olish hali ham katta raqobatni talab qilayotganini anglatadi.
IELTSdan yuqori ball olish xususiy imtihon sektorlarida qayd etilyapti.
E’tiborlisi, yuqori ball olish xususiy imtihon sektorlarida qayd etilyapti. Bu markazlaridagi tajriba, savollarning yengillashuvi va imtihonda o‘qituvchilarning ko‘proq ishtirok etishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Buning bir qancha sabablari bor:
Suhrob Murodov IELTS 9.0 va C2 sertifikati egasi
“IELTS xalqaro til bilish ko‘nikmalarini baholovchi imtihondan yuqori ballni olayotganlarning ko‘pchiligi yoshlar emas balki, 10 yillik tajribaga ega bo‘lgan o‘qituvchilar hisoblanadi. Sababi, ular yiliga 10-15 martalab imtihonga kirib chiqqanligi va yillar davomida shakllangan tajribaning borligi tufayli yuqori natijalarni qo‘lga kiritgan.”
Boburjon Baxtiyorov IELTS dan 9.0 sertifikati egasi
“Fikrimcha 2021-yilgi savollar bilan hozirgi savollar nisbatan soddalashtirilgan. Chunki, imtihon topshiruvchilarning barchasi xususiy test markazlarida bo‘lib o‘tmoqda. Shuning uchun ko‘pchilik yaxshi natijalarni erishyapti degan fikrdaman.”
Shunday qilib, O‘zbekistondagi IELTS ballarining o‘sishi — bu yoshlarning ta’limga bo‘lgan qiziqishining va ingliz tilini o‘rganishdagi muvaffaqiyatining ifodasi, lekin global miqyosda bu ballar hali raqobatbardosh bo‘lishi uchun yanada rivojlanishi kerak.