Tan olish kerak, baʼzi talabalar oʻqish mobaynida kurs ishi, mustaqil ish, referat va bitiruv malakaviy ishini oʻzi tayyorlasa, baʼzilari kimgadir pul evaziga qildiradi. Birinchi kursdan boshlab, ushbu vazifalarni oʻzi bajargan talaba uchun bularning hech qaysi muammo emas, ammo bilmaydigan talaba uchun qiyin vazifa boʻlib koʻrinadi. Avlod Media kurs ishi hamda bitiruv – malakaviy ishini mukammal yozish uchun qator tavsiyalar va qoʻllanmalarni tayyorladi.
Kurs ishi tayyorlash qoidalari
Kurs ishini yozishdan oldin eng asosiy masala, mavzuni tanlash va toʻgʻri manbani topishga urgʻu bering. Undan keyin ikkinchi oʻrinda, maʼlumotlarni saralang va reja tuzing. Mukammal kurs ishining hajmi 20 kamida 17 yoki 18 varoqni tashkil qilsa yaxshi boʻladi. Kurs ishining dastlabki, 3 ta varogʻini: kurs ishining yuzi, rejasi hamda kirish qismiga sarflasangiz, asosiy qismiga boʻlsa nazariy va umumlashtiruvchi amaliy mavzuga doir maʼlumotlar 13 – 14 bet, oxiriga boʻlsa xulosa va foydalanilgan adabiyotlar 2 yoki 3 ta varoqni tashkil etsa tayyor kurs ishi paydo boʻladi.
Kurs ishini tayyorlash aslida oʻylaganingizdek, qiyin emas ammo bitiruv malakaviy ishi (diplom ishini) yozish ancha vaqtni va yangi izlanishlarni talab qiladi. Diplom ishini yaxshi tayyorlash va uchun quyidagi amaliy tavsiyalar bilan batafsil tanishib chiqsangiz foydadan holi boʻlmaydi.
Mavzu tanlash
Koʻp narsa mavzuga negaki diplom ishini yozish davomida siz mavzu boʻyicha ancha maʼlumot manbalarini qidirasiz. Agar tanlovingiz bor boʻlsa, tor boʻlmagan hamda oʻzingiz uchun tushunarli mavzuni tanlashga harakat qiling.
Qoʻllanmani oʻrganing
Uslubiy tavsiyalar oliy oʻquv yurtlarida talabalarning har bir ish turi va mavzusi uchun maxsus ishlab chiqilgan. Siz ularni toʻgʻridan-toʻgʻri fakultet kutubxonasi yoki universitet axborot resurs markazidan topishingiz mumkin.
Rahbaringiz bilan uchrashing
Diplom ishingizning himoyasi, oʻzi va tayyorlanishi uchun rahbaringiz bilan uchrashish va muhokama qilish muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun rahbar tanlayotganingizda ancha ziyrak va iloji boricha mavzuga doir maʼlumotlarga ega boʻlgan oʻqituvchini tanlaganingiz afzal boʻladi.
Jarayonni rejalashtiring
Diplom ishingizni rejalashtirib tartibga solsangiz hammasi kutganingizdan oson va tushunarli tartibda amalga oshadi. Masalan,
- Sarlavha sahifasi, boshqacha qilib aytganda, diplom ishining muqovasidir.
- Kirish – tadqiqotning maqsad va vazifalarini qisqacha, 2-3 betlik tavsifi. Kirish qismini yozishning soddaligi aldamchi: himoya paytida komissiya dissertatsiyani varaqlagandan keyin butun ishni oʻqib chiqmaydi shuning uchun, talabalar diqqatini kirishga qaratadi;
- Asosiy qism – standart ravishda nazariy va amaliy boblarni, shuningdek, bajarilgan ishlarning tahlilini oʻz ichiga oladi.
- Birinchi bob nazariy va uslubiy.
- Ikkinchi bob amaliydir.
- Uchinchi bob analitikdir.
- Xulosa – barcha birlashtiruvchi xulosalarni umumlashtiradi. Tadqiqot nimaga olib keldi? Siz boshida aytilgan gipotezani tasdiqlashga erishdingizmi? Qanday usullar qoʻllanilgan va ulardan foydalanish oqlanganmi?
- Foydalanilgan adabiyotlar – diplomda koʻrsatilgan barcha ilmiy manbalarning toʻliq roʻyxatini oʻz ichiga oladi.
- Ilovalar – amaliy bob uchun grafiklar, chizmalar va boshqa hisoblar. Bitiruv malakaviy ish himoyasi davomida talabnomalar tarqatma materiallar shaklida takrorlanadi.
Diplom ishi himoyasiga tayyorlaning
Himoya qanday oʻtishi bitiruvchining ishonch darajasiga va uning oʻz ishiga qiziqishiga bogʻliq. Ishonchni qanday oshirish mumkin: diplom matnida xatolar va matn terish xatolari mavjudligini tekshiring;
nutqingizni takrorlang va savollarga javob bering;
oʻtgan yilgi bitiruvchilardan maʼlum bir universitetda himoya qanday ketayotganini bilib oling; Agar javob darhol xayolingizga kelmasa, buni hatto tan olishingiz mumkin, lekin yashirin tarzda. Biroq javob berish jarayonida ayrim hiylalar ham sizga qoʻl keladi. Masalan: “Savolingiz uchun rahmat. Darhaqiqat, bu nuqta munozarali va juda koʻp bahs-munozaralarga sabab boʻladi, shuning uchun tezisimizda biz oʻzimizga fikr yuritishga imkon berdik …”
Yana bir hiyla – bu suv. Agar nima deyishni bilmasangiz, suv iching. Bu sizga vaqt ajratish va yechim topish imkonini beradi.
Talaba qanchalik ishonchli boʻlsa, komissiya shunchalik sodiq boʻladi. Diplom haqidagi savollar bitiruvchini “muvaffaqiyatsiz” qilish uchun bahona sifatida qaralmasligi kerak. Har qanday ilmiy ish singari, diplom ishi ham qiziqish uygʻotadi va tinglovchilarga namoyish etiladi.